Loading...
Kamu İhale Kurulu tarafından Rekabeti veya ihale kararını etkileyen fiil veya davranışlara ilişkin olarak 3 Eylül 2025 tarihli ve 2025/DK.D-310 sayılı Düzenleyici Kurul kararı alınmıştır.
Kurul Kararını incelediğimizde geçici teminatın nakit olarak sunulduğu ihaleler ve isteklilerin teklif bedelleri ile yaklaşık maliyet ve/veya diğer teklif bedelleri arasında belirli bir yakınlık kurarak irade birliği içinde teklif verilen ihaleler olmak üzere 2 konuya ilişkin karar alındığı görülmektedir
1 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliğinin 10. Maddesinin altıncı fıkrasında “(6) Tekliflerin gönderilebilmesi için ihaleye katılım belgesindeki zorunlu alanların doldurulması ve geçici teminat tutarının yeterli olması gerekir.” hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda geçici teminatların Takasbank üzerinden elektronik geçici teminat mektubu olarak alındığı hallerde geçici teminat tutarının yeterli olup olmadığı EKAP tarafından kontrol edilebilmekte ve teminat tutarının yetersiz olduğunun tespiti halinde teklifin gönderilmesine izin verilmemektedir.
Bununla beraber, geçici teminatın nakit olarak sunulduğu durumlarda İhaleye Katılım Belgesinde geçici teminata ilişkin ilgili alanların doldurulması ve belgelerin yüklenmesi gerekmektedir.
2025/DK.D-310 sayılı Düzenleyici Kurul kararında geçici teminatın nakit olarak sunulduğu hallerde
1) İstekliler tarafından
a) EKAP’ta tanımlı alana yüklenen belgelerde yer alan tutar bilgisinden farklı bir tutar bilgisinin beyan edilmesi ve yatırılan teminatın teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olması,
b) Yüklenen belgenin ya da yatırılan teminatın farklı bir ihaleye ilişkin olması,
c) EKAP’ta tanımlı alana yüklenen belgenin teminat yerine başka bir belge olması,
ç) EKAP’ta tanımlı alana boş bir sayfa yüklenmesi, durumlarında,
2) Şikayet ve/veya itirazen şikayet hakkının kullanılarak, ihale sürecinin uzamasına ve kamu hizmetinin kesintiye uğramasına neden olunması halleri birlikte gerçekleşirse bu fiil veya davranışların 4734 sayılı Kanun’un 17. maddesinin (a) veya (b) bentleri çerçevesinde rekabeti veya ihale kararını etkilemeye ve/veya ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmaya yönelik davranış olarak kabul edilerek işlem tesis edilmesine karar verilmiştir.
Kanun’un 17. maddesinde Yasak Fiil ve Davranışlar düzenlenmiş olup, bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümler uygulanacağı düzenlenmiştir. Kanun’un dördüncü kısmında ise 58. maddede “İhalelere Katılmaktan Yasaklama” ve 59. Maddede “İsteklilerin Cezai Sorumluluğu” başlıklı düzenlemelere yer verilmiştir.
Bu çerçevede 2025/DK.D-310 sayılı Düzenleyici Kurul kararında belirtildiği üzere istekliler tarafından ihalelerde nakit teminat olarak yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunulması/belge yüklenmesi ve ardından şikayet ve/veya itirazen şikayet bulunarak ihale sürecinin uzamasına ve kamu hizmetinin kesintiye uğramasına neden olunması durumunda istekliler hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama yaptırımı uygulanması ve isteklinin fiil veya davranışlarının Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil etmesi halinde gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması yönünde işlem edilmesi gerekmektedir.
Kamu İhale Kurulu’nun 2025/DK.D-310 sayılı Düzenleyici Kurul Kararı ile Kanun’un 17. Maddesi kapsamında işlem tesis edilmesi öngörülen diğer konu da sınır değeri ve buna bağlı olarak ihale sonucunu etkilemeye yönelik irade birliği içinde hareket edilmesidir.
Bu çerçevede işlem tesis edilebilmesi için isteklilerin sınır değeri ve buna bağlı olarak ihale sonucunu etkilemeye yönelik irade birliği içinde hareket edildiğini gösterecek şekilde teklif bedelleri ile yaklaşık maliyet ve/veya diğer teklif bedelleri arasında bariz bir yakınlık ve/veya uyum bulunduğunun, ilave bir araştırma yapılmasına gerek olmaksızın açıkça anlaşılması gerekmektedir.
Bu fiil ve davranışların birden fazla istekli tarafından aynı ihalede gerçekleştirilmesi, isteklilerin teklif bedelleri ile yaklaşık maliyet ve/veya diğer teklif bedelleri arasında bariz bir yakınlık ve/veya uyum bulunması, irade birliği için hareket edildiğinin ilave bir araştırma yapılmasına gerek olmaksızın açıkça anlaşılması gerekmektedir.
Söz konusu fiil ve davranışların yaptırımı da Kanun’un 17. Maddesi uyarınca Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümlerin uygulanması şeklinde olacaktır.
İhalelerde isteklilerin gerek tek başlarına gerekse de diğer istekliler ile birlikte hareket etmek suretiyle ve haksız kazanç elde etme saikiyle bazı fiil ve davranışlarda bulundukları uygulamada zaman zaman dile getirilmektedir.
4734 sayılı Kanun’un 17. Maddesinde hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek; isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak yasak fiil ve davranışlar arasında sayılmıştır. Esasında bu düzenlemeler uyarınca İdarelerin böyle fiil ve davranışlarda bulunulduğunu tespit etmesi halinde 17. Madde ve gönderme yapılan Kanun’un dördüncü kısmında belirtilen yaptırımları uygulaması gerekmektedir.
Kamu İhale Kurulu’nun 2025/DK.D-310 sayılı Düzenleyici Kurul Kararında ise belirtilen fiil ve davranışların tespiti halinde söz konusu yaptırımların uygulanması yönünde işlem tesis edilmesinin zorunlu olduğu düzenlenmektedir. Örneğin bir ihalede istekli tarafından geçici teminatın nakit olarak sunulması ancak yüklenen belgenin ya da yatırılan teminatın farklı bir ihaleye ilişkin olması, ardından istekli tarafından şikayet ve/veya itirazen şikayet başvurusunda bulunulması durumunda Kanun’un dördüncü kısmında belirtilen yaptırımların uygulaması gerekmektedir. Kurul kararının geçici teminatın nakit olarak sunulması durumuna ilişkin işlem tesis edilme şartları somut bir şekilde belirlenmiş olmakla birlikte, istekliler tarafından sehven başka bir ihaleye ait belgenin veya boş bir sayfanın yüklenmiş olması hallerinde isteklilerin şikayet/itirazen şikayet başvurunda bulunması durumunda ihalelere katılmaktan yasaklama gibi ağır bir yaptırımın uygulanmasının uyuşmazlıklara ve idari yargıda dava yoluna başvurulmasına neden olacağı değerlendirilmektedir.
Kurul kararının diğer bölümüne yönelik olarak ise, isteklilerin teklif bedelleri ile yaklaşık maliyet ve/veya diğer teklif bedelleri arasında bariz bir yakınlık ve/veya uyum bulunduğundan hareketle sınır değeri ve buna bağlı olarak ihale sonucunu etkilemeye yönelik irade birliği içinde hareket edildiğinin ilave bir araştırma yapılmasına gerek olmaksızın açıkça anlaşılması şartının çok bariz haller dışında somut bir delil olmaksızın tespitinin güç olduğu, İdarelerin bundan hareketle yaptırımların uygulanması konusunda tereddütler yaşayabileceği, yaptırımların uygulanması halinde de yine dava yoluna gidilmesi olasılığının yüksek olduğu değerlendirilmektedir.