Loading...
4734 sayılı Kanun kapsamındaki ihalelerde sosyal güvenlik prim borcunun sorgulanmasına ilişkin düzenlemelere baktığımızda Kanunda ve ikincil mevzuatta hükümlerin yer aldığı görülmektedir.
İlk olarak Kamu İhale Kanununun 10. maddesinin dördüncü fıkrasında bir düzenleme yer almaktadır. Bu fıkrada ihaleye katılım ve yeterlik kuralları arasında Türkiye'nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olan isteklilerin ihale dışı bırakılacağı düzenlenmektedir.
Bunun haricinde teklif mektuplarında yer alan ibare doğrultusunda ihaleye katılan istekliler ihale tarihinde kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun olmadığını ve olmayacağını taahhüt ederek ihalelere teklif vermektedir.
Kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun kapsamı ve tutarı ise Kamu İhale Genel Tebliğinde belirlenmiştir. Kamu İhale Genel Tebliğinin 17.3. maddesinde hangi borçların kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak kabul edileceği, hangi hallerin borç olarak değerlendirilmeyeceği açıklanmaktadır. Bu açıklamalara göre isteklinin ve çalıştırdığı kişilerin sigortalılık türüne göre sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi borçları ile bunlara ilişkin gecikme cezası, gecikme zamları ile diğer fer’ileri, genel sağlık sigortası prim borçlarının kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak kabul edileceği düzenlenmektedir. İlgili kanunlara göre tecil ve taksitlendirilerek ya da özel kanunlara göre yeniden yapılandırılarak ödeme planına bağlanan borçların, toplamı 5.000 TL'yi aşmayan borçlar ve sayılan diğer bazı borçların ise kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak değerlendirilmeyeceği belirtilmektedir. Konuya ilişkin detaylı açıklamalara Kamu İhale Genel Tebliğinin 17.3. maddesinden ulaşılabilecektir.
Mevzuattaki bu düzenlemeler doğrultusunda isteklilerin ihale tarihi itibarıyla kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun bulunmaması gerekmektedir. İstekliler tarafından teklif verilirken bu durum taahhüt edilmektedir ve bu taahhüde aykırılığın yaptırımları ihale dışı bırakılma ve geçici teminatın gelir kaydedilmesi olarak öngörülmüştür. EKAP ile SGK arasında yapılan entegrasyon uyarınca isteklilerin sosyal güvenlik prim borçları ihaleyi yapan idarelerce EKAP üzerinden sorgulanmaktadır.
1 Ağustos 2025 tarihinde yürürlüğe giren EKAP Yönetmeliği ile sosyal güvenlik prim borcunun sorgulanmasında değişikliğe gidilmiştir. Önceki uygulamada prim borcunun olup olmadığının kontrolü sözleşmenin imzalanmasından önce yapılmakta iken, ilan veya duyurusu 1 Ağustos 2025 ve sonrasında olan ihalelerde bu kontrol ihale tarih ve saatinde yapılmaya başlanmıştır. İhale tarihinde kesinleşmiş sosyal güvenlik primi veya vergi borcu bulunduğu anlaşılan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılmakta ve geçici teminatları da gelir kaydedilmeye başlanmıştır.
Bu yeni uygulama ile birlikte bazı sorunlar yaşanmış ve uygulamaya yönelik tereddütler oluşmuştur. Bu nedenle de Kamu İhale Kurulu tarafından 27.08.2025 tarihli ve 2025/DK.D-293 sayılı Düzenleyici Kurul Kararı ile bu sorunlar giderilmeye çalışılmıştır.
2025 DK.D 293 sayılı Kurul kararı ile İlanı veya duyurusu 08/09/2025 tarihi ve sonrasında yapılacak olan ihalelerde geçerli olmak üzere ihaleye Katılım Belgesi'nde, "Sosyal Güvenlik Prim Borcu Yoktur Belgesi" başlıklı yeni bir satır açılmasına karar verilmiştir. Bu alan tekliflerin gönderilebilmesi için zorunlu bir alan almayıp boş bırakılsa da teklifler gönderilebilecektir. Bu alanda isteklilerin teklif tarihinden geriye doğru üç iş günü içinde alınmış doğrulanabilir bir sosyal güvenlik prim borcu yoktur belgesinin yüklenmesine imkan sağlanmıştır.
İlanı veya duyurusu 08/09/2025 tarihi ve sonrasında yapılacak olan ihalelerde, tekliflerin açılması aşamasında İhale komisyonu tarafından EKAP üzerinden yapılan sosyal güvenlik prim borcu sorgulaması neticesinde borcu çıkan istekliler açısından ihale komisyonunun İhaleye katılım belgesinde borcu bulunmadığını gösterir teklif tarihinden geriye doğru üç iş günü içinde alınmış doğrulanabilir bir sosyal güvenlik prim borcu yoktur belgesi yüklenip yüklenmediğinin kontrolünün yapılması gerekmektedir. Yani İlanı veya duyurusu 08/09/2025 tarihi ve sonrasında yapılacak olan ihalelerde sosyal güvenlik prim borcu çıkan istekliler direkt değerlendirme dışı bırakılmayacak, bahsedilen belgenin yüklenip yüklenmediği kontrol edilecektir.
Borcu çıkan istekli tarafından İhaleye katılım belgesinde borcu bulunmadığını gösterir teklif tarihinden geriye doğru üç iş günü içinde alınmış doğrulanabilir bir sosyal güvenlik prim borcu yoktur belgesi yüklememiş veya bu belge dışında bir belge yüklemiş isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılacak ve geçici teminatları gelir kaydedilecektir.
İhaleye Katılım Belgesi'nde teklif tarihinden geriye doğru üç iş günü içinde alınmış doğrulanabilir bir sosyal güvenlik prim borcu yoktur belgesi yüklemiş isteklilere, EKAP üzerinden bildirim yapılarak iki iş gününden az olmamak üzere makul süre verilecektir. Bu süre içinde doğrulanabilir bir sosyal güvenlik prim borcu yoktur belgesini idareye sunan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilerek ihale işlemlerine devam edilecek, verilen sürede bu bilgi eksikliğini gidermeyen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılacak ve geçici teminatları gelir kaydedilecektir.
İlanı veya duyurusu 01/08/2025 ve 07/09/2025 tarihleri arasında yapılan ihalelerde ise, Sözleşmeye bağlanmamış olmak (pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ise idarece isteklilerden son yazılı fiyat tekliflerini vermeleri istenmemiş olması kaydıyla)
İhale komisyonu tarafından sorgulama neticesinde borcu olduğu bilgisine ulaşılan isteklilere EKAP üzerinden bildirim yapılarak iki iş gününden az olmamak üzere makul süre verilecektir. bu süre içinde doğrulanabilir bir sosyal güvenlik prim borcu yoktur belgesini idareye sunan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilerek ihale işlemlerine devam edilecek, verilen sürede bu bilgi eksikliğini gidermeyen isteklilerin ise teklifleri değerlendirme dışı bırakılacak ve geçici teminatları gelir kaydedilecektir.